Dossier
Klimaatslimme landbouw
Met klimaatslimme landbouw, ofwel 'Climate-Smart Agriculture', kunnen we aan de stijgende vraag naar voedsel voldoen en tegelijkertijd werken aan productiemethoden voor gewassen die zijn aangepast aan een veranderend klimaat. We krijgen te maken met steeds extremere weersomstandigheden; niet alleen langdurige droogte, maar ook zware regenval. Wageningse onderzoekers bekijken hoe boeren daar beter op kunnen inspelen.
Klimaatslimme landbouw is door Nederland op de wereldwijde politieke agenda geplaatst bij de VN-top in New York in 2014. Ook politiek wordt het idee nu breed gedragen om de voedselproductie te verhogen en tegelijk het verbruik van grondstoffen daarbij flink te verminderen. De door Nederland gepresenteerde plannen zijn inmiddels door 75 landen omarmd.
Klimaatslimme landbouw in Nederland
Nederland kan, met Wageningen University & Research voorop, een sleutelrol spelen om ook in de toekomst de wereldbevolking op een milieuvriendelijke manier van voldoende gezond voedsel te voorzien. In Nederland wordt namelijk op hoog niveau kennis ontwikkeld over landbouw en klimaatslimme landbouw door samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid.
Nieuws over klimaatslimme landbouw
-
Polderrijst in Nederland: gaat het dit jaar wel lukken?
16 mei 2024 - Nieuws - Zal het dit jaar wél lukken om voor het eerst polderrijst te telen in Nederland? Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) en Universiteit Leiden gaan het in ieder geval opnieuw proberen. Waar het vorig jaar niet lukte om Nederland rijst te telen, komen de onderzoekers dit jaar nóg beter beslagen ten ijs want ze gaan aan de slag met 32 verschillende rijstsoorten. Deze en volgende week wordt de rijst in Leiden geplant. -
Ammoniakemissie in 2023 gedaald op Koeien & Kansen bedrijven
13 mei 2024 - Nieuws - De ammoniakemissie op de Koeien en Kansen-bedrijven in 2023 bedroeg gemiddeld 55 kg NH3/ha, wat 1 kg NH3/ha lager was dan in 2022. De reductie kwam voornamelijk door een verminderde toediening van drijfmest. Het aangescherpte doel voor 2023 werd gemiddeld net niet gehaald.
-
Onderzoek wijst op beperkte reductie van methaanemissie op Koeien & Kansen bedrijven
8 april 2024 - Nieuws - Een recent onderzoeksrapport duidt de uitdagingen rondom het verminderen van methaanemissies. Uit het rapport ‘Praktijktoepassingen (voer)managementmaatregelen op melkveebedrijven om de methaan- en ammoniakemissie te reduceren’ blijkt dat via voeding en management aanzienlijke vooruitgang geboekt kan worden bij ammoniakemissie. Een mogelijke reductie van maar liefst 30% ten opzichte van 2018 is in principe mogelijk. Echter, het verminderen van methaanemissie uit pensfermentatie blijkt een complexere opgave te zijn. -
Ammoniak en broeikasgassen meten op proefboerderij De Marke
2 april 2024 - Nieuws - Op proefboerderij De Marke van Wageningen University & Research (WUR) meten sensoren de ammoniak- en broeikasgasemissies van melkvee. Het onderzoek moet duidelijk maken of het systeem geschikt is om er milieuvergunningen voor veehouders op te kunnen baseren. Eenvoudig is het niet. -
Nieuw project beoordeelt methaanmitigerende voederadditieven en vetsupplementen
28 maart 2024 - Nieuws - Er is een ambitieus project gestart dat zich richt op de beoordeling van de werkzaamheid van methaan-mitigerende toevoegingsmiddelen en vetsupplementen in de zuivelproductie. Er is dringend behoefte aan betrouwbare schattingen van de werkzaamheid in de landbouwpraktijk en nationale inventarissen. Dit project integreert state-of-the-art modelontwikkeling met gelijktijdige praktijktesten van additieven. -
Koeien & Kansen-deelnemers blijven worstelen met methaanreductie
25 maart 2024 - Nieuws - Het grootste deel van de methaanemissie (CH4) op een melkveebedrijf komt voort uit pensfermentatie, waarbij voeding een cruciale rol speelt. Om inzicht te krijgen in de praktische toepassing van maatregelen die bijdragen aan het beperken van de methaanemissie, worden de Koeien & Kansen-bedrijven al een aantal jaren gevolgd. Echter, het blijkt dat het implementeren van deze maatregelen geen eenvoudige taak is. Soms werken de maatregelen zelfs tegenstrijdig of hebben ze een negatief effect op andere duurzaamheidsthema's -
Experimenteren met toepassen van nitraatresidu
6 maart 2024 - Nieuws - Onderzoekers van Wageningen University & Research hebben op basis van eerder onderzoek bekeken of nitraatresidu een rol kan spelen bij het inschatten van het uitspoelingsrisico van nitraat, en of het kan dienen als een hulpmiddel om de bewustwording van boeren over mineralenmanagement te vergroten. Komend jaar zal hiermee geëxperimenteerd worden op het bedrijf van de familie Oegema. -
Sensortesten leveren eerste succesvolle methaansensor
15 februari 2024 - Nieuws - Om de relatief lage methaanconcentraties in melkveestallen te kunnen meten, worden hoge eisen gesteld aan de meetapparatuur. Tot voor kort was er geen sensor beschikbaar die voor een acceptabele prijs deze lage concentraties betrouwbaar kon meten. Een traject van inventarisatie, testen en validatie door Wageningen Livestock Research heeft nu een eerste sensor opgeleverd die geschikt is voor dit doel. -
Nieuw stikstofbeleid, met emissiebudgetten voor ammoniak en methaan, krijgt vorm
2 februari 2024 - Nieuws - De contouren van een nieuw stikstof- en klimaatbeleid voor de landbouw krijgen vorm, bleek op het landelijk symposium ‘Bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren’ op 25 januari 2024 in Ede. In dat beleid werkt de overheid toe naar een nieuw vergunningensysteem waarbij niet maatregelen worden voorgeschreven, maar doelen: zoveel ammoniak en broeikasgassen mag een bedrijf uitstoten. Boeren krijgen alleen een vergunning als ze aannemelijk kunnen maken dat ze binnen het vergunde emissiebudget voor ammoniak en broeikasgassen produceren. -
Meetprotocol emissiemonitoring: nieuwe stap richting doelvoorschrift
25 januari 2024 - Nieuws - Een werkgroep samengesteld uit wetenschappers van Wageningen University & Research (WUR), TNO, het Vlaams Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek (VITO) heeft een nieuw protocol voor emissiemetingen in stallen opgesteld.
Projecten
-
Kalverstal van de toekomst
1 januari 2023 - Project - De kalversector staat voor nieuwe uitdagingen op het gebied van emissies naar de omgeving en daaraan gerelateerd het stalklimaat. Om de optimale kalverstal te ontwerpen is Wageningen University & Research begin 2020 samen met partners het project ‘Kalverstal van de Toekomst’ gestart. -
Toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector: Duurzame Zuivelketen 2030
1 januari 2023 - Project - De Duurzame Zuivelketen is het pre-competitieve programma van zuivelondernemingen en landbouworganisaties voor het verder verduurzamen van de melkveehouderij. Deze sector kent een aantal belangrijke maatschappelijke uitdagingen die in afstemming met het ministerie van LNV en andere stakeholders (adviesraad) zijn geformuleerd in doelen voor 2030. -
Roughage management in a circular dairy system: reducing nutrient losses
1 januari 2023 - Project - The dairy sector in The Netherlands is under pressure to increase its sustainability. After the progress made inthe past 30 years regarding nutrient efficiency, further efforts are required to comply with new issues, raisedby societal concern: nitrogen emissions (ammonia), greenhouse gas emissions (methane) and closing regionalnutrient cycles (circularity). Dairy processors are working on this market shift by incorporating thesesustainability goals in their milk sourcing and quality strategy, both in their processing as well as in the primaryproduction phase. Dairy farmers therefore need to be supported to be able to make their operational andstrategic management more sustainable within their possibilities. -
Ruwvoer, bodem & kringlooplandbouw
1 januari 2023 - Project - Deze PPS draagt bij aan het realiseren van ambities die zijn geformuleerd in onder meer de LNV visie opkringlooplandbouw, het Klimaatakkoord, het Regeerakkoord (klimaatdoelstellingen), het IPCC rapport (ClimateChange and Land) en het keurmerk On the way to PlanetProof. -
Langdurig laag eiwit voeren van melkvee
12 december 2022 - Project - Het voerspoor is aantoonbaar zeer effectief en direct inzetbaar om ammoniak en methaan te verlagen. De laatste jaren is het ruwe eiwit (RE) van melkveerantsoenen echter gestegen in plaats van gedaald en er is dus een kentering nodig. Dit project beoogt te laten zien wat het effect is van het langdurig voeren van een laag eiwit rantsoen op de totale ammoniakuitstoot, de methaan emissie en de parameters rondom gezondheid, metabolisme en melkproductie van de koe. -
Agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit
13 mei 2022 - Project - Binnen de ‘PPS Agroforestry voor klimaatpostieve zuivel en biodiversiteit’ gaan onderzoekers van Wageningen University & Research en melkveehouders in de noordelijke provincies samen aan de slag met agroforestry. Met als doel melkveehouders kennis te laten maken met en handvatten te geven om agroforestry in de toekomst in te passen binnen hun bedrijfsvoering. -
Egypt and Jordan - Climate-Smart Agriculture
1 januari 2022 - Project - In dit project wordt een visie ontwikkeld voor de aankomende jaren om Climate-Smart Agriculture te bevorderen in Egypte en Jordanië. Deze visie wordt ontwikkeld samen met projectpartners, werkende aan projecten in de twee landen, en lokale stakeholders, waarbij ervaringen en kennis uit voorgaande projecten worden meegenomen. -
Impact van snel inpasbare technische interventies in praktijkstallen op methaanemissie
1 januari 2022 - Project - Het terugdringen van methaanemissie uit de veehouderij vereist op korte termijn inzicht in en toepassing van snel inpasbare technische maatregelen die geschikt zijn voor bestaande bedrijfsinrichtingen. Voor de langere termijn zijn fundamentele aanpassingen van productiesystemen noodzakelijk. Het vaststellen van de impact van emissiereducerende maatregelen vereist een integrale beoordeling, waarmee we bedoelen dat naast het effect op methaanemissie ook andere aspecten moeten worden meegenomen, waaronder ongewenste emissies (met name ammoniak, maar ook geur en fijnstof bij intensieve veehouderij), inpasbaarheid en adoptie op bedrijven, het perspectief op economische haalbaarheid, en dierenwelzijn. -
Graslandmanagement in onderzoek
1 januari 2022 - Project - De integrale aanpak van methaan en ammoniak in de melkveehouderij, met als doel een geïmplementeerde toepassing van de beoogde reducties in 2030, betekent dat voor het rantsoen de gehele keten van maatregelen en werkwijzen om tot een rantsoen te komen (inkuilen, graslandbeheer, graswinning, kwaliteit, beweiding, bemesting, etc.) onderzocht moet worden. De effecten hiervan in de praktijk zullen worden getoetst op pilotbedrijven en worden gedemonstreerd op demobedrijven, zodat handelingsperspectief aan boeren kan worden gegeven. -
Greenwell: het verenigen van dierenwelzijn en een lage milieubelasting binnen vleeskuiken-productiesystemen
1 januari 2022 - Project - Duurzaamheid binnen de vleeskuikenhouderij kent diverse dimensies zoals dierenwelzijn en milieubelasting. Greenwell maakt inzichtelijk wat keuzes in de keten écht betekenen voor duurzaamheid, om vervolgens verdere optimalisatie hiervan mogelijk te maken.