Dossier
Waddenzee
Het Wagenings onderzoek op en om de Waddenzee is zeer breed en varieert van dijken, mosselbanken en zeehonden, naar vogels, zwerfvuil en kwelders. In dit dossier vindt u nieuws, achtergronden, en onderzoeksresultaten van Wageningen University & Research over de Waddenzee en Waddeneilanden.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Nieuws over de Waddenzee
-
Computer telt zeehonden snel en goed
26 januari 2024 - Nieuws - Een computer kan razendsnel en betrouwbaar zeehonden tellen op luchtfoto’s. En op basis van verspreidingspatronen in de zeehonden kolonies kunnen de minuscule stipjes op die foto’s ook per soort herkend worden. Dat blijkt uit het proefschrift waar marien bioloog Jeroen Hoekendijk 26 januari op promoveert in Wageningen. -
Een warmere Waddenzee: lastige keuzes voor vissen
27 november 2023 - Nieuws - Voor koudbloedige soorten bepaalt temperatuur hun activiteit en stofwisseling: als het warm genoeg is, worden ze actief en als het te koud wordt, houden ze zich gedeisd. Maar behalve op temperatuur reageren vissen op meer omgevingsfactoren: bijvoorbeeld de aanwezigheid van beschutting om te schuilen voor predatoren. Om erachter te komen wat voor de vijfdradige meun het belangrijkst is voerde promovendus Bass Dye een bijzonder experiment uit. -
Beleidsscenario’s voor de garnalenvisserij
6 november 2023 - Nieuws - De garnalenvisserij staat voor een groot aantal uitdagingen, waarbij verschillende beleidskeuzes op tafel liggen. Wageningen University & Research onderzocht in een scenariostudie hoe deze alternatieven zowel de ecologische impact als de sociaal-economische resultaten van de garnalenvisserij bepalen. De perfecte keuze bestaat niet, maar hangt af van de waarde die wordt gegeven aan bijvoorbeeld de gevolgen voor het milieu en de sociaal-economische effecten. -
Populatie gewone zeehonden daalt derde jaar op rij
1 november 2023 - Nieuws - Uit de meest recente monitoring van gewone zeehonden, tijdens de rui in de internationale Waddenzee, blijkt dat er 4% minder dieren geteld zijn ten opzichte van 2022. Het is voor het derde jaar op rij dat een daling van het totaal aantal gewone zeehonden wordt vastgesteld, en de aantallen zijn nu vergelijkbaar met die in 2010. Het is nog niet duidelijk welke factoren deze negatieve trend veroorzaken. Daarentegen herstelde het aantal getelde pups iets; een toename van 10%. Het huidige aantal jonge dieren is vergelijkbaar met het aantal in 2017. -
Inzet geluidsgolven om visscholen in Waddenzee waar te nemen
20 oktober 2023 - Nieuws - Een enkele keer stokt wetenschappelijke vooruitgang omdat je de juiste gereedschappen niet hebt om bepaalde plekken te bereiken. Zoals bijvoorbeeld in de diepzee, in de ruimte of diep in een woestijn of oerwoud. Maar ook dichterbij huis, namelijk in onze eigen Waddenzee, komen we soms niet verder totdat een nieuwe techniek zich aandient. In een nieuwe studie laat onderzoeker Margot Maathuis zien hoe door met geluidsgolven te werken vooruitgang is geboekt in visonderzoek in de Waddenzee. -
Jeroen Hoekendijk bij Jeugdjournaal over zeehonden
11 augustus 2023 - Radio & TV - Onderzoeker Jeroen Hoekendijk legt in het Jeugdjournaal uit dat zeehonden (net zoals mensen tijdens de COVID-19 pandemie) mogelijk ook aan social distancing doen. Dit bleek uit luchtfoto's die boven de Waddenzee gemaakt zijn. -
Social distancing bij zeehonden: een evolutionaire reactie op de overdracht van ziekteverwekkers?
9 augustus 2023 - Nieuws - Tijdens de Covid-19 pandemie implementeerden veel landen ‘social distancing’, maatregelen om sociaal afstand te houden, die de overdracht van het virus aanzienlijk verminderden. Wetenschappers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), Wageningen University & Research (WUR) en Swiss Federal Institute of Technology Lausanne (EPFL) hebben nu ontdekt dat grijze zeehonden en gewone zeehonden in de Nederlandse Waddenzee verschillende vormen van social distancing vertonen. -
Onderzoek bevestigt aanhoudende groei van grijze zeehonden in de Waddenzee
6 juli 2023 - Nieuws - De grijze zeehonden in de internationale Waddenzee en Helgoland zijn een deel van een bredere Noordzeepopulatie, waarvan het grootste gedeelte in Engeland en Schotland geteld worden.
Onderzoek rondom de Waddenzee
-
TMAP Referentiegebied Rottum
1 januari 2024 - Project - Met ingang van november 2005 is in navolging van Duitsland en Denemarken een klein deel van de Nederlandse Waddenzee gesloten voor (potentieel) schadelijke menselijke activiteiten. Het betreft een geulsysteem ten zuiden van Rottumerplaat. Doel van deze sluiting is om de ongestoorde ontwikkeling van de natuur in de Waddenzee te kunnen volgen. -
Verbetering van beoordeling van cumulatieve effecten van multi-stressoren op mariene en terrestrische biodiversiteit
1 januari 2024 - Project - Het doel van dit project is het verbeteren van methoden, modellen en data om de cumulatieve impact van drukfactoren op zowel terrestrische als mariene biodiversiteit beter te kunnen begrijpen. Hiervoor wordt met een gestandaardiseerd cyclisch proces een ruimtelijke analyse uitgevoerd van cumulatieve effecten voor een drietal voorbeeldsystemen in de Noordzee, de Waddenzee en op het land in Nederland. -
TWO advisering
1 januari 2024 - Project - Het beleid en beheer van de gewone en de grijze zeehonden en van bruinvissen in en rond de Waddenzee is vastgelegd in het vijfjarige Seal Management Plan (SMP). Dit is opgesteld door de Trilateral Seal Expert Group (TSEG) en geaccordeerd door de verantwoordelijke ministers in de drie Waddenzee landen. -
TMAP Kwelders
1 januari 2024 - Project - Langs de vastelandskust van Groningen en Friesland liggen circa 6000 ha kwelders die landelijk en internationaal van groot belang zijn in het Natura 2000 netwerk. Ze zijn onderdeel van de trilaterale Waddenzee waarvoor nationale en internationale natuurdoelen gelden, en die de UNESCO Werelderfgoed status heeft. Kwelders zijn dynamische ecosystemen met een hoge natuurwaarde vanwege de unieke zouttolerante planten en dieren die er voorkomen. Daarnaast vormen ze een geleidelijke overgang tussen water en dijk, en hebben ze een rol in de kustbescherming. -
TMAP Mosselbanken
1 januari 2024 - Project - Mosselbanken zijn een belangrijk onderdeel van het Waddenzee-ecosysteem. Ze filteren het water en vormen, samen met bodemdieren die graag op en tussen de mosselen leven, een belangrijke voedselbron voor vogels. -
TMAP Zeehondenpopulaties
1 januari 2024 - Project - Voor het behoud van de zeehondenpopulaties zijn instandhoudingdoelstellingen genoemd voor aantallen dieren en hun verspreiding. Voor de monitoring en de evaluatie van (locale) beheersmaatregelen worden tellingen uitgevoerd. -
TMAP Reproductieproces kustbroedvogels
1 januari 2024 - Project - Het Waddengebied is van groot internationaal belang voor broedvogels en voor wad- en watervogels buiten het broedseizoen. Om die reden is het gehele gebied aangewezen als Natura2000-gebied en als Werelderfgoed. -
Monitoring schelpdierbestanden
1 januari 2024 - Project - De monitoring van schelpdierbestanden vormt de basis voor het Nederlands beleid ten aanzien van de exploitatie van schelpdieren. Het beleidsbesluit Schelpdiervisserij 2005-2020 vormt de basis van het Nederlandse beleid ten aanzien van de exploitatie van schelpdieren. Voor de vergunningverlening voor schelpdiervisserij vormt de monitoring van schelpdierbestanden een belangrijke basis. Dit besluit zal tot de update in de loop van 2021 beschikbaar is, ook in 2021 van toepassing zijn. -
Effectiviteit gebiedsbeschermende maatregelen (MEGMA)
1 januari 2024 - Project - In 2014 is in het kader van het convenant mosseltransitie en VISWAD een aantal gebieden in de westelijke Waddenzee gesloten voor mosselzaad- en garnalenvisserij. Doel van deze sluitingen was het mogelijk maken van een ongestoorde ontwikkeling van meerjarige mosselbanken, en overige belangrijke natuurwaarden.
Om te kunnen evalueren of de gebiedssluitingen leiden tot de gewenste doelen is in 2015 gestart met monitoring van bodemdieren in de gesloten gebieden (project ‘Gesloten gebieden Waddenzee’), in opdracht van het ministerie van LNV. De monitoring is uitgevoerd in 2015, 2016 en 2017 en de resultaten over deze periode zijn gerapporteerd in maart 2018.
Omdat de effecten nog niet duidelijk genoeg waren, zet het ministerie van LNV de monitoring voort in 2018, op dezelfde wijze als is gebeurd in de periode 2015-2017, met uitzondering van enkele alleen voor garnalenvisserij gesloten gebieden. -
Implicaties EU Biodiversiteitsstrategie op Zee
1 januari 2023 - Project - De EU Biodiversiteitsstrategie (EBS) voor 2030, gepubliceerd in mei 2020 door de Europese Commissie (EC), wordt momenteel op onderdelen nader uitgewerkt in beleids- en wetsvoorstellen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Financiën hebben Wageningen Economic Research gevraagd de mogelijke financiële implicaties van de momenteel meest concrete onderdelen uit de EU Biodiversiteitsstrategie voor mariene gebieden in Nederland (Noordzee, Waddenzee, Westerschelde, Oosterschelde) middels een QuickScan in beeld te brengen. Deze onderdelen betreffen de ambities met betrekking tot de toename van het beschermde en strikt-beschermde areaal natuur en de ambities met betrekking tot de instandhouding en herstel van de door de Vogel- en Habitatrichtlijn beschermde natuur (VHR-Natuur).