Nieuws

Vrijloopstallen met houtsnipperbodems: minder ammoniakemissie, maar meer broeikasgassen

Gepubliceerd op
17 juni 2019

De ammoniakemissie in vrijloopstallen met een composterende houtsnipperbodem is gemiddeld 9,0 kg per dierplaats per jaar, 31% minder dan een ligboxenstal. Het snel wegzakken van de urine in de bedding en de omzetting van ammoniak tijdens het composteren zijn mogelijke verklaringen voor de lagere gemeten ammoniakemissie. Een vrijloopstal met meer ruimte voor de koeien kan samengaan met minder ammoniakemissie per dierplaats uit de stal.

De metingen zijn uitgevoerd in vrijloopstallen met een composterende houtsnipperbodem op drie praktijkbedrijven en Dairy Campus. De referentie is een ligboxenstal met betonnen roosters die in de Regeling ammoniak en veehouderij is opgenomen met een emissiefactor van 13 kg NH3 per dierplaats per jaar.

Meer broeikasgassen

De processen in de houtsnipperbodem zorgen echter wel voor meer broeikasgassen. De emissie van methaan is 189,9 kg per dierplaats per jaar. Dat is gemiddeld 34% hoger dan een ligboxenstal. Ook de lachgasemissie ligt met 3,2 kg per dierplaats per jaar fors hoger dan de emissiefactor van 0,23 kg N2O per dierplaats per jaar voor de ligboxenstal.

Beluchten door zuigen of blazen

De bedding in de vrijloopstallen werd op alle locaties belucht door een buizensysteem in de vloer. De toplaag werd dagelijks bewerkt met een getrokken of aangedreven werktuig. Op alle locaties vond compostering plaats blijkt uit de gemeten temperatuur en CO2 productie van de bedding. Tussen beluchten van het ligbed door blazen of door zuigen is geen verschil gevonden in stalemissies. Ook blijkt dat nauwelijks ammoniak via het afzuigsysteem is uitgestoten, < 1% van de totale stalemissie. Echter, de bijdrage aan de methaan- en lachgasemissie is aanzienlijk, respectievelijk gemiddeld 12,5% en 39,7% van de stalemissie. Mogelijk biedt dat kansen om de methaan bij de uitlaat te verwijderen.

Beoordeling in bedrijfsverband

De emissie van ammoniak samen met die van lachgas vertegenwoordigen een stikstofverlies van 9,6 kg N per dierplaats per jaar. Dat stikstofverlies is voor de gemeten vrijloopstallen vergelijkbaar met dat van een ligboxenstal. Daarin is het N-verlies op basis van de emissiefactoren voor ammoniak en lachgas 10.8 kg N per dierplaats per jaar. Balansmetingen op dezelfde bedrijven in 2015 en 2016 lieten een hoger stikstofverlies zien. Het verschil wordt mogelijk verklaard door de emissie van stikstofgas (N2) dat kan ontstaan tijdens compostering. Voor een volledige vergelijking van vrijloopstallen en ligboxenstallen op bedrijfsniveau zouden ook de verliezen tijdens opslag en gebruik van compost uit vrijloopstallen op het land gemeten of berekend moeten worden. Omdat de manier van management van invloed lijkt te zijn op de verliezen van stikstof en koolstof is verdere verdieping van kennis over een goed management van de bodem noodzakelijk.

Tot slot

De metingen op praktijkbedrijven zijn gefinancierd door ZuivelNL en het Ministerie van LNV, de metingen op Dairy Campus volledig door ZuivelNL.